Servet-i Fünun (Edebiyat-ı Cedide):
- Recaizade Mahmut Ekrem'in önderliğinde Servet-i Funun Dergisi etrafında toplanan bazı gençler Tevfik Fikret'in derginin başına getirilmesiyle edebi bir topluluk özelliği kazanır.
- Sonraları Cenap Şahabettin, Mehmet Rauf, Hüseyin Cahit Yalçın, Celal Sahir Erozan, Ali Ekrem Bolayır, Halit Ziya Uşaklıgil'in katılımıyla genişler.
- Devlet yönetiminin baskıcılığını bahane ederek toplumsal konulara eğilmediler.
- Fransız edebiyatından etkilendiler.
- Aruz başarıyla ölçüsü kullanılmıştır.(Sadece Tevfik Fikret "Şermin" adlı eserini hece ölçüsüyle yazmıştır.)
- Hep uzak ülkelere gitme hayaliyle yaşadılar.
- Sanat, sanat içindir ilkesine bağlı kaldılar.
- Nazım (şiir) nesre (düz yazı) yaklaştırılmıştır. Konu bütünlüğüne önem verilmiştir.(bkz. Mensur Şiir )
- Batı'dan sone ve terza-rima gibi yeni nazım şekilleri alınmıştır.
- Roman dalında Halit Ziya oldukça başarılı eserler vermiştir.
- Şiirde parnasizm ve sembolizmden etkilenmişlerdir.
SERVET-İ FUNUN EDEBİYATININ SANATÇILARI
TEVFİK FİKRET (1867-1915)
- Kendi akımının ve Türk edebiyatının en önemli şairlerindendir.
- Aruz ölçüsünü Türkçeye başarıyla uygulamıştır.
- Fen, bilim, teknik onun kalemiyle şiirimize girmiştir.
- Parnasizm akımından etkilenmiştir.
- Şiiri düz yazıya yaklaştırmıştır.
- Şermin adlı eserinde hece ölçüsünü kullanmıştır.
- Servet-i Funun'dan sonra herhangi bir topluluğa katılmamış, bazı sosyal şiirler yazmıştır.
- Türk edebiyatında ilk defa İstanbul'u eleştiren şair olmuştur.(Sis şiiri)
- Mehmet Akif ile atışmışlardır. Oğlu Amerika'ya okumak için gider; ancak papaz olur.
- Eserleri: Rubab-ı Şikeste, Haluk'un Defteri, Rubab-ın Cevabı, Tarih-i Kadim, Doksan Beşe Doğru, Şermin
HALİT ZİYA UŞAKLIGİL (1866-1945)
- Birçok edebi türde eser vermesine rağmen asıl ününü romanlarda bulmuştur.
- Sanatlı bir söyleyişi, iyi bir gözlemciliği vardır.
- Romanlarında üst tabakanın hayat özelliklerini işlemesine rağmen hikâyelerinde sıradan insanları işlemiştir.
- Realizm ve natüralizmi benimsemiştir.
- Eserleri teknik açıdan kuvvetlidir, bu yönüyle romancılığımızın üstadı sayılır.
- Şiirleri düz yazıya oldukça yakındır.
- Eserleri: Aşk-Memnu, Mai ve Siyah, Kırık Hayatlar, Bir Ölünün Defteri, Aşka Dair, Kâbus...
CENAP ŞAHABETTİN (1870-1934)
- Sanat, sanat içindir görüşünü benimsemiştir.
- Halk arasında birçok dizesi atasözü gibi kullanılmaktadır.
- Dilini süslemiş, kelime oyunları bol, söz sanatları oldukça fazla kullanmıştır.
- Şaire göre "şiir kelimelerle resim yapma işidir."
- Eserleri: Hac Yolunda, Evrak-ı Eyyam, Tamat, Nesr-i Harp, Nesr-i Sulh, Afak-ı Irak Tiryaki Sözleri.
MEHMET RAUF (1876-1931)
- İlk psikolojik romanımız olan "EYLÜL"ü yazmıştır.
- Çok fazla bir edebi kimliği yoktur.
- Halit Ziya'nın etkisinde kalmıştır.
Serveti Fünun Edebiyatı Diğer Yazar ve Şairleri:
- Hüseyin Cahit Yalçın
- Ahmet Hikmet Müftüoğlu
- Süleyman Nazif
- Ali Ekrem Bolayır
- Faik Ali Ozansoy
- İsmail Safa
- Ahmet Reşit Rey
- Hüseyin Siret Özsever
SERVET-İ FUNUN DÖNEMİNİN BAĞIMSIZ İSİMLERİ
MEHMET AKİF ERSOY (1873-1936)
- Sanatı toplum için kullanmıştır.
- Mücadeleci fikir adamıdır.
- Hayatı, olduğu gibi edebiyata yansıtmıştır.
- Aruzu başarıyla kullanmıştır.
- Epik -lirik şiiri ustaca kullanmıştır.
- İslam birliği (ümmet bilinci) ni yerleştirmek için uğraşmıştır.
- Tek eseri "SAFAHAT"tır.
HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR (1864-1944)
- Realist-natüralist bir yazardır.
- Toplum için sanat görüşündedir.
- Hemen her şey onun eserlerine konu olmuştur.
- Mizaha, günlük konuşmalara çok sık başvurmuştur.
- Ona göre roman sokağın aynasıdır.
- Yabancı hayranlığı, mürebbiye takıntısını, kadın dedikodularını eserlerinde sıkça işlemiştir.
- Eserleri İstanbul merkezlidir. Anadolu yoktur.
- Eserleri: Şık, Mürebbiye, İffet, Şıpsevdi, Gulyabani, Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç, Ben Deli Miyim? Nimetşinas
AHMET RASİM (1865-1932)
- Eserlerinde ele aldığı kişilerin geleneklerinden, göreneklerinden, inançlarından bahsetmiştir.
- Yapıtlarında sohbet havası vardır.
- Servet-i Fünundan uzak durmuştur, Ahmet Mithat Efendi'nin edebi çizgisini izlemiştir.
- Eserlerinde yaşadığı döneme ait ayrıntılı bilgiler vermiştir.
- Kadın-erkek ilişkileri konusunu eserlerinde katı ahlakçı bir tutumla işlemiştir.
- Şarkı da bestelemiştir...
- Başlıca eserleri: Hamamcı Ülfet (1922), Fuhş-ı Atik (1924), İki Güzel Günahkar, Afife, Kitabe-i Gam, Şehir Mektupları, Falaka, Muharrir Şair Edip, Ramazan Sohbetleri, Menakıbı İslam, Eşkali Zaman, Ciddü Mizah, Gülüp Ağladıklarım, Muharrir Bu Ya, Osmanlı Tarihi, İki Hatıra Üç Şahsiyet, İstibdattan Hakimiyeti Milliyeye, Romanya Mektupları